In de bouw- en woningwereld zoemt het de laatste tijd rond: het ‘Didam-arrest’ van de Hoge Raad. Een lastig arrest, waar ook onze initiatiefgroepen mee te maken kunnen krijgen. Dan is het goed om te weten waar dit over gaat.
De Hoge Raad heeft in november 2021 uitspraak gedaan in een zaak die speelde in Didam. Kern van die uitspraak is, dat een gemeente niet zomaar een stuk grond ‘ondershands’ mag gunnen aan een partij die daar iets wil gaan bouwen, maar daarbij eerst zogenaamde ‘mededingingsruimte’ moet bieden. Dat wil zeggen: publiceren dat ze dat stuk grond ‘in de aanbieding’ hebben, wat ze ermee willen, en zo andere partijen de kans geven daar ook op in te schrijven.
Dat kan dus voor een initiatiefgroep die net een bouwer heeft gevonden die sympathiek tegenover hun plannen staat, een flinke tegenslag zijn. Ook voor groepen die huurwoningen willen, en daarvoor in feite afhankelijk zijn van een woningcorporatie, kan het fors moeilijker worden.
Overeenkomsten mogen niet opengebroken
Er zijn wel een paar lichtpuntjes. Zo hoeft die publicatie niet, als volstrekt duidelijk is dat er maar één partij is die in aanmerking komt. Daar horen wel wat voorwaarden bij, want dat moet ook wel objectief en toetsbaar zijn. Dit biedt mogelijkheden voor een plan dat al vergevorderd is, waarbij al afspraken en toezeggingen zijn gedaan, en er overeenkomsten zouden moeten worden opengebroken.
Vermelden voorwaarden
Ook kan de gemeente in de publicatie nadere criteria, eisen en voorwaarden aangeven waaraan het in te dienen plan op die locatie en ook de bouwer moeten voldoen.
Denk aan eisen als seniorenwoningen, maximale huur (sociale huurwoningen) bij een minimale oppervlakte, energie-eisen, of overeenstemming met de eisen/wensen van een initiatiefwoongroep. Zolang ook die criteria en voorwaarden maar objectief, redelijk en toetsbaar zijn.
Openbaar aanbesteden niet noodzakelijk
En last but not least: gemeenten denken soms dat dit dus een aanbesteding moet worden. Maar dat is niet zo! Openbaar aanbesteden hoeft van dit arrest zeker niet.
En dat kan weer veel schelen in de extra tijd die de omweg van publicatie met zich meebrengt. Met openbare aanbesteding ben je al gauw een jaar verder; deze nieuwe publicatieplicht zou in enkele maanden moeten kunnen worden afgerond.
Gemeenten zijn nog zoekende in deze materie. Vaak wordt nog het zekere voor het onzekere genomen, en er moet ook nog jurisprudentie worden opgebouwd. Maar het scheelt al als je weet wat er kan en niet kan en er geen onnodige extra stappen genomen worden.
tekst: Gerard Broeksteeg, juridisch adviseur LVGO
beeld: archief free
Geef een reactie