De hond de deur uit?

Kun je of mag je in de woongroep huisdieren verbieden? Een vraag die regelmatig langs komt bij de LVGO. En dus voegen we deze toe aan onze rubriek Veelgestelde vragen. Hierbij het uitgebreide antwoord van onze juridisch adviseur.

In de eerste plaats is het goed stil te staan bij het woord ‘huisdier’. Dat is een veel te algemene term om iets mee te kunnen. Het is nogal een verschil of we spreken van een hond of een kat, een kanarie of een volière, een vissenkom of een tropisch aquarium. Een bepaling over huisdieren in de statuten zou ik niet aanbevelen. In het huishoudelijk reglement evenmin, al kan dat tenminste nog eenvoudig aangepast worden als het niet blijkt te werken.

Verbieden werkt niet

In een huurwoning zijn er twee partijen die iets zouden kunnen vinden over huisdieren: de verhuurder (meestal een woningcorporatie) en de woongroep.

Verhuurders mogen iets bepalen over zaken zoals huisdieren. Dat is zelden een verbod. Meestal wordt er niets over bepaald, hooguit het verbieden van overlast. Mocht een verhuurder toch bepalen dat huisdieren verboden zijn, dan komt het in de praktijk zelden of nooit tot maatregelen als een huurder toch een huisdier neemt. Uitzondering daarop is de situatie dat het huisdier overlast veroorzaakt. Maar als dat niet duidelijk het geval is, zal een verhuurder er niet gauw in slagen een huurder te laten uitzetten op basis van alleen het bestaande verbod; er zijn meerdere rechtszaken die dat als uitkomst hadden. De verhuurder grijpt met zo’n algemeen verbod te direct in in de persoonlijke levenssfeer van de huurder.

Overlast kan leiden tot verbod

Ook de woongroep kan in de statuten of in het huishoudelijk reglement bepalen dat huisdieren niet mogen. En ook daarvoor zal al snel gelden dat zo’n algemeen verbod te diep ingrijpt in de persoonlijke levenssfeer van een groepslid. Ook hier geldt: aangenomen dat er geen evidente overlast is.
Een groepslid uit het huis laten zetten zal zeker mislukken; een bepaling die ’straf’ verbindt aan het overtreden van het huisdierverbod zal, als die wordt aangevochten, stuklopen op dezelfde persoonlijke levenssfeer. En iemand als lid van de woongroep royeren zal het probleem niet oplossen en is dus zinloos.

In feite geldt hetzelfde voor een bepaling dat een huisdier dat je ‘meebrengt’ wel mag, maar bij overlijden ervan niet mag worden opgevolgd door een nieuw huisdier. Ook dat zal een niet-handhaafbare bepaling zijn.

Niet in alle ruimten

Maar dit gaat allemaal over de persoonlijke levenssfeer van een bewoner. Oftewel, in de eigen woning. Daarbij horen ook de algemene, zogenaamde ‘verkeersruimten’: de ruimten die de bewoner moet passeren om de eigen woning te kunnen bereiken.
De overige groepsruimten van een woongroep horen daar echter niét bij. De ledenvergadering als hoogste orgaan van een woongemeenschap mag wél bepalen dat groepsruimten in principe niet toegankelijk zijn voor (huis)dieren. Zo’n bepaling is gewoon geldig en te handhaven. ‘In principe’, omdat het bij dergelijke bepalingen correct is om voor bijvoorbeeld hulphonden een uitzondering te maken.

Huisdieren in koopwoningen

En dan de situatie dat er (ook) koopwoningen van de woongroep deel uitmaken. In dat geval geldt dat een huisdierverbod nadrukkelijk moet zijn opgenomen in de splitsingsakte/het splitsingsreglement, en dus niet alleen in het huishoudelijk reglement van de VvE. Anders is het niet geldig. Ook hier gelden er bij overlast andere regels, evenals bepalingen over huisdieren in gemeenschappelijke ruimten (niet zijnde ‘verkeersruimten’).

Vermijd overlast en conflicten

Kortom: bepalen dat huisdieren niet mogen heeft weinig zin. Leg wél iets vast over overlast en wat er dan moet gebeuren.
Sowieso: laat huisdieren niet de aanleiding zijn voor een conflict, maar ga er in een vroeg stadium over in gesprek.

In de rubriek Veel gestelde vragen nog veel meer vragen met antwoorden.

Foto: Yolanda Stil