30 jaar De Gouden Bal

3 dagen feest voor een 30-jarig jubileum, dat klinkt goed. Woongemeenschap De Gouden Bal startte in een tijd dat de gemeente en provincie nog flink geld beschíkbaar stelden om een collectief van de grond te krijgen. Dat waren andere tijden…. terug naar de onze.

Allereerst de naam ‘De Gouden Bal’, dat maakt nieuwsgierig. Inez Link, zelf sinds 6 jaar bewoner van de gemeenschap: ‘Tijdens de 80-jarige oorlog met Spanje was hier vlakbij een herberg waar officieren uit een kamp in de buurt aan het bier gingen. Zij werden de ‘gouden ballen’ genoemd. Iedereen hier kent “De Gouden Bal”. Als er een kunsttentoonstelling is komen mensen uit de buurt kijken. De gemeenschapsruimte wordt gebruikt voor vergaderingen, koffie en borrel of andere activiteiten. En met de buurt hebben we een gezamenlijke AED.’

In 5 jaar van idee naar wonen

Inez dook als voorbereiding op dit gesprek met de LVGO in de archieven:  ‘In ‘87 ontstond een groep die op een andere wijze met elkaar wilden wonen. Die groep is toen naar de gemeente Leeuwarden gestapt en daar werd het idee met open armen ontvangen. Er kwam geld beschikbaar voor een haalbaarheidsonderzoek en ook de woningcorporatie deed mee. Het oude Diakonessenziekenhuis stond toen leeg en bleek een geschikte locatie: centraal gelegen, een prachtig gebouw. Daar zijn toen appartementen in gebouwd en per 1 april 1992 kon de groep er wonen.’

‘Ik woon hier nu zelf 6 jaar. Daarvóór woonde ik met veel plezier in een buitenwijk van Leeuwarden. Maar de kinderen gingen de deur uit en de buurt verjongde. Ik begon aansluiting bij leeftijdsgenoten te missen en bovendien werd het huis veel te groot. Toen ben ik tijdens een open dag hier langsgegaan en vervolgens een half jaar lang iedere week weer. Dat beviel steeds beter. Toen er een woning vrijkwam ben ik hier komen wonen. De woning die vrijkwam is overigens niet aan mij toegewezen: bestaande bewoners hebben voorrang wanneer zij intern willen verhuizen. Zo ging een balkon mijn neus voorbij. Maar mocht er weer een appartement met balkon vrijkomen, dan schuif ik wellicht door.’

Niet voor een pannetje soep

‘Er is veel belangstelling om hier te wonen. Ook al is de woningcorporatie de verhuurder, we kunnen grotendeels zelf bepalen wie hier komt wonen. De afspraak is dat, wanneer we binnen 2 maanden niet een geschikte kandidaat van de wachtlijst als nieuwe bewoner voorstellen, de woningcorporatie het voor een jaar verhuurt. Dan krijgen we weer een nieuwe kans. Als er een groot appartement vrijkomt heeft een echtpaar voorrang. Hier wonen inmiddels allemaal alleenstaande vrouwen, 3 echtparen en 1 alleenstaande man. Vooral wat jongere aanwas is welkom. Een stel van inmiddels 94 en 96 is medeoprichter en woont hier vanaf het begin. Mensen kunnen immers tot op hoge leeftijd in een woongemeenschap blijven wonen. Je wordt samen ouder. Je blijft actief, je spreekt elkaar aan, je bent met elkaar. Dat geeft een gevoel van veiligheid. Hier komen wonen moet wel een bewuste keuze zijn. We hebben een meneer gehad die dacht hier iedere dag wel zijn pannetje soep te krijgen. Maar zo werkt het niet. Je moet actief willen bijdragen.’

Natuurlijk heb je niet met iedereen evenveel contact, maar je kunt wel iedereen vertrouwen.

‘We werken hier met het maatjessysteem: iedereen heeft binnen de gemeenschap een aanspreekpunt waarmee je ook de voordeursleutel uitwisselt. We zijn niet elkaars mantelzorgers, hoe ver je hierin gaat spreek je onderling af. Natuurlijk heb je niet met iedereen evenveel contact, maar je kunt wel iedereen vertrouwen. Een moment waarin we ons bijvoorbeeld sterk met elkaar verbonden voelden was toen een bewoner kwam te overlijden. Zij was een professioneel muzikant en speelde contrabas in een orkest. Ze had weinig familie. We hebben toen een mooie uitvaartdienst verzorgd, waarbij ze hier is opgebaard. Toen ze werd uitgereden hebben we allemaal een roos op haar baar gelegd. Die avond hebben we in een kring nog over haar gesproken.’

Uitnodiging aan de gemeente

‘Het punt is dat vanuit de overheid er veel meer belangstelling zou moeten zijn voor woongemeenschappen als De Gouden Bal. Er zijn tijden geweest dat de overheid ons jaarlijks met 10.000 gulden ondersteunde. Dat mensen van de gemeente, leden uit de Tweede Kamer en startende groepen uit binnen- en buitenland bij ons kwamen kijken. De Gouden Bal was toen echt een voorbeeld. Dat is inmiddels lang geleden en dat geld hebben we ook niet meer nodig. Maar het wordt wel tijd dat de overheid weer gaat investeren om ouderen te helpen hun grote woning te verlaten voor een beter alternatief. We hebben de gemeente uitgenodigd aanwezig te zijn bij ons jubileum. De burgemeester en de wethouder hebben inmiddels aangegeven te komen.’

3 dagen feest

‘Ons jubileum vieren we op 1, 2 en 3 april: vrijdag een receptie, zaterdag een optreden van het koor en zondag gezellig samen eten. Naast de gemeente hebben we de buurt en oud-bewoners uitgenodigd. En vrienden van De Gouden Bal. Dat zijn mensen die de gemeenschap ondersteunen door jaarlijks 25 euro contributie betalen en soms koffie-ochtenden bezoeken of meedoen met andere activiteiten. Het jubileum is ook een mooi moment het contact met de buurt weer wat aan te halen. Corona maakte dat toch lastiger. Ook een reden om 21 mei dit jaar weer mee te doen aan de GemeenschappelijkWonenDag.’

Beeldvorming

‘Wat belangrijk blijft is te werken aan de beeldvorming rond woongemeenschappen. Leeuwarden kent de Praamvaart , een soort toeristische rondleiding door de stad. Bij ons gebouw werd verteld dat dit bewoond werd door een ‘oudevandagengroep’. Daarop hebben we de Praamvaart uitgenodigd voor een kop koffie. Nu worden we ‘een woongemeenschap voor 50-plussers’ genoemd. Pure winst, én het leverde ons een gratis boottochtje op.’

Beeld: Woongemeenschap De Gouden Bal, Leeuwarden
Tekst: Yolanda Stil