Op de landelijke woongroependag bij woongemeenschap Lismortel in Eindhoven was het thema ‘verwachtingen’. Met als achterliggende gedachte dat als je gaat wonen in een woongemeenschap, je niet altijd krijgt wat op je verlanglijstje staat.
Zonder verwachtingen ging ik naar deze bijeenkomst, maar het werd een boeiende dag vol inleiders, een paneldiscussie en workshops. Het is zinvol om verder te kijken dan je eigen woongemeenschap, kennis te maken met bewoners van andere woonvormen, gevoed te worden door inhoud en ondertussen te reflecteren op de eigen situatie. Een aanrader!
Voor wie werkt het?
Anna Dijkhuis, een van de inleiders en al sinds 1975 betrokken bij allerlei vormen van gemeenschappelijk wonen, betoogde dat het bij wonen in een groep eigenlijk gaat om de sociale kant. Vandaar dat bij het tot stand komen van een groep beter eerst gepraat kan worden over de mate van gemeenschappelijkheid en dan pas over het gebouw.
De redenen om in een woongemeenschap te gaan wonen, kunnen verschillen en soms van heel praktische aard zijn. Het is handiger, gezelliger, leerzamer. Anna citeerde geluksprofessor Ruud Veenhoven. ‘Je moet niet vragen of wonen in een groep gelukkiger maakt, maar wel: voor wie is het fijn, voor wat voor soort mensen’. Anna adviseerde om zonder verwachtingen in een woongemeenschap te stappen, maar wel te weten wat je wilt.
Wat maak je waar?
Tony Weggemans, de tweede inleider, ging zelf om praktische redenen in een kleinschalige groep wonen. De huisvesting was namelijk door niemand afzonderlijk te financieren, maar wel door een groepje. Overigens stelden ze vooraf wel met elkaar uitgangspunten vast, die in de loop der jaren niet allemaal overeind bleven. Tony adviseert: ‘Ga niet met je vrienden in een groep wonen; spreek je als stel individueel uit; pas op voor al te groot enthousiasme bij kennismaking met nieuwe bewoners. Droombeelden zijn minder relevant, de vraag is wat je waar kunt maken.’
Balans
In woongemeenschappen is het van belang te zoeken naar een balans. Routine maakt het samenwonen gemakkelijker, maar te veel routine betekent een saaie boel. Dialoog helpt om verschillen te bespreken, maar door te veel dialoog ontstaat een eeuwige praatclub. Het niet accepteren van verschillen heeft een eeuwig gevecht tot gevolg. Als verwachtingen niet uitkomen, kan een bewoner verhuizen of gefrustreerd en teleurgesteld blijven wonen. Veelal is men in dat laatste geval van mening dat de anderen niet aan de verwachtingen hebben voldaan.
Een laatste belangrijke opmerking van Tony Weggemans: de mantel der liefde is cruciaal bij samen-woonprojecten. Een lid van een wooncollectief is elke dag bezig de samenleving opnieuw uit te vinden.
Maria Leemreize
Dit is een ingekorte versie van een artikel dat eerder in Wijzer Wonen verscheen.