Peter Camp is auteur van het boek ‘Wonen in de 21e eeuw. Naar een hedendaags Utopia’. Daarin beschrijft hij ontwikkelingen in en rond gemeenschappelijk wonen, met 250 voorbeelden in Nederland en België.
Peter: ‘De verscheidenheid in woonvormen en initiatieven is enorm. Allemaal met het raakvlak van gezamenlijkheid en wonen. Iedere zichzelf respecterende gemeente zou van al deze vormen iets binnen zijn grenzen moeten hebben of op zijn minst bereid zijn dit te faciliteren. Zodat er voor iedereen wat wils is en mensen niet hoeven weg te trekken als ze naar een specifieke woonvorm op zoek zijn. Vooral als je wat ouder wordt, is het een slecht idee om je vertrouwde omgeving achter je te laten. Gemeentes kunnen hierin samenwerken met woningcorporaties en projectontwikkelaars’.
Klein beginnen
‘Het Berlijns model wil zeggen dat je met een kleine groep je uitgangspunten opstelt. Pas als er een schetsontwerp is met daaraan gekoppeld een prijskaartje, ga je anderen werven. Tegenwoordig is het geen doen om met een grote groep bottom-up iets op te zetten. De eerste generatie woongemeenschappen is in de jaren ’70-’80 wel zo begonnen. Men dacht vanuit de groep: wat willen we samen bereiken. Nu is de gedachte: wat wil ik hebben, en hoe krijg ik dat voor elkaar in en met de groep. De uitgangspunten en wensen zijn ook nog eens enorm divers, dat is ontzettend complex.’
Verschillende dynamieken
‘Daar komt bij dat het bouwproces en het groepsproces totaal verschillende dynamieken kennen. Je ontkomt er niet aan om je op beide fronten te laten bijstaan door een externe deskundige. Een bouw-expert die stenen wil stapelen en iemand die aan groepsvorming werkt. En die twee moeten passen en meten, want ook aan de individuele wensen moet waar mogelijk tegemoet gekomen worden.’
In de buurt
Peter: ‘Goede projectontwikkelaars zijn tegenwoordig buurtontwikkelaars en lopen in dat opzicht vaak voor op gemeentes. Een gebouw staat niet op zich: welke voorzieningen zijn er in de buurt en welke rol speelt omgekeerd bijvoorbeeld de gemeenschappelijke ruimte in de buurt? Komen mensen van buiten meedoen aan het koor of de schildercursus?’
Gezamenlijk doel
Peter: ‘Een gezamenlijk doel helpt om de groep vitaal te houden. Dus drink niet alleen koffie met elkaar, maar nodig regelmatig sprekers uit die jouw verhaal actueel en levendig houden. Schud de boel af en toe een beetje op. En richt de omgeving zo in dat niet alleen geplande maar ook ongeplande ontmoetingen makkelijk ontstaan. Gun daarnaast iedereen zijn privacy. Soms zoek je elkaar op en soms trek je de deur liever even achter je dicht. Het is eigenlijk net familie.’
Maria Leemreize, Ellie Tap
Dit is een verkorte versie van een artikel dat eerder verscheen in Wijzer Wonen.