Zet gemeenschappelijk wonen 50-plus op de kaart!

De derde zaterdag in mei openen woongemeenschappen in heel Nederland (en daarbuiten) hun deuren. Om zo bekendheid te geven aan gemeenschappelijk wonen in brede zin en de eigen gemeenschap in het bijzonder. De LVGO is medeorganisator van deze dag. Jaap Wiegers, voormalig bestuurslid LVGO, vertelt uit eigen ervaring waarom: ‘Er is zoveel moois te melden.’

Jaap is zelf vanaf de start van Woongemeenschap Vriendenerf in Olst betrokken geweest. In 2016 ging de spade de grond in voor dit koopcomplex (CPO) met 12 woningen en een prachtige gemeenschappelijke tuin en vijver. In 2017 werd Vriendenerf opgeleverd.

Jullie doen zelf ook mee aan de Open Dag?

‘Jazeker, wij doen al mee vanaf het moment dat we niet meer dan een kaal stuk grond hadden. We hebben toen een standje ingericht waar belangstellenden welkom waren voor een kop koffie. De wethouder kwam om te kijken hoe ver we waren. Mensen uit de buurt, waarvan sommigen er nog niet helemaal zeker van waren dat we geen sekte vormden onder aanvoering van een man met lange baard (ik dus). Belangstellenden die wél hoopten dat we een sekte waren (en die vervolgens beter wisten) en geïnteresseerden waarvan een deel zich daadwerkelijk later bij ons heeft aangesloten en anderen zich wellicht hebben aangesloten bij andere nieuwe initiatieven.’

Waarom doen jullie mee?

‘Om verschillende redenen. We willen het gemeenschappelijk wonen promoten. Laten zien dat er een alternatief is voor een half leeg huis, nadat de kinderen de deur uit zijn. Dé kans om door te stromen naar een kleinere woning en een woning voor een nieuw gezin achter te laten. Hard nodig in deze tijd. Laten zien hoe fijn het is je huiskamer, keuken, toilet en douche op één etage te hebben. En laten zien hoe je elkaar kunt aanvullen binnen een gemeenschap: Bij ons is het knotten van wilgen voor sommige dames te zwaar, maar we hebben een paar stoere kerels die dat klusje graag klaren. Als mijn buurvouw zich niet lekker voelt haal ik de karnemelk voor haar. En verder hebben we het heel gezellig met elkaar.’

Die bijdrage aan de wooncrises is een belangrijk thema.

‘Ja, gemeenschappelijk wonen levert op meerdere terreinen ruimtewinst op. In de regel beschikken bewoners van een woongemeenschap over minder vierkante meters dan de woning die ze eerder met het gezin bewoonden. Maar dat kan ook prima. Niet alleen omdat de kinderen de deur uit zijn, maar ook omdat je voor zaken die je gezamenlijk kunt doen in totaal minder ruimte nodig hebt. Wij delen met 9 personen 1 auto. In overleg met de gemeente hebben we daar ook parkeerplekken voor ingeleverd. In plaats van ieder een tuin hebben we hier – naast een eigen stek- een gemeenschappelijke tuin. Duurzaamheid speelt bij ons een belangrijke rol, waardoor wij in plaats van 36 vuilcontainers toe kunnen met 12. En in de gemeenschappelijke ruimte kan iedereen zijn hobby naar hartenlust uitoefenen. Een buurvrouw houdt van hakken in stenen. Grote stenen sleept ze naar buiten, maar kleinere ‘projecten’ vinden plaats in ons Deelhuis.’

Een Open Dag, hoe bereid je die voor?

‘Benader de lokale pers om vooraf ruchtbaarheid aan de Open Dag te geven. Zeker als er een kant-en-klaar tekstje met het liefst een foto wordt aangeleverd, zijn huis-aan-huis bladen, maar ook de regionale pers, vaak bereid een berichtje te plaatsen. Op de website van de LVGO vind je voorbeeldteksten die je hiervoor kunt gebruiken. Sta open voor eventuele aanvullende vragen vanuit de pers. Spreek eventueel af wie in deze woordvoerder wil zijn. Hang affiches op. Niet alleen aan de buitenzijden van je woongemeenschap, maar ook in openbare ruimten zoals buurt- en cultuurhuizen, de bibliotheek, het gemeentehuis, de 2e handswinkel en het prikbord van de supermarkt. Bij ons doet ook de boekwinkel mee. Stuur exemplaren naar de wethouder Wonen of het bestuur van de woningcorporatie en nodig hen ook uit. Vergeet niet met de wethouder ook zijn ambtenaren uit te nodigen om te laten zien wat er al na die beren op de weg uiteindelijk aan woonplezier gewonnen is. Of inspireer de woningcorporatie ook andere initiatieven te ondersteunen of zelfs te initiëren. Ook het affiche is te downloaden op de LVGO-website (volgt binnenkort – red.). De naam van je woongemeenschap en aanvang- en sluitingstijden kan je daarop zelf aanpassen.’

En de dag zelf?

‘Koffie! Zorg voor een plek waar mensen gezellig bij elkaar kunnen komen om rustig te praten en vragen te stellen. Maak een paar bewoners vrij die gasten kunnen ontvangen en eventueel kunnen rondleiden. Wellicht kan een woning opengesteld worden om ook even binnen te kunnen kijken. In tijden vóór corona ontvingen wij zo’n 20 mensen in een tijdsbestek van een ruime 2 uur.’

Met welke vragen komen bezoekers zoal?

‘In ons geval als CPO: Hoe zij jullie begonnen. Waar ligt het feitelijke startpunt. Hoe kom je aan een aannemer en architect? Ik vertel altijd dat je niet pas hoeft te starten wanneer de groep compleet is. Begin met een enthousiaste kern en dan komt de rest vanzelf wanneer het project vorm begint te krijgen. En de architect? Maak hem of haar vooral duidelijk dat het vooral gaat om de wensen van de toekomstige bewoners. Niet om het eerste de beste ontwerp van de architect zelf. Maar laat bezoekers aan je woongemeenschap vooral zien hoe fijn het is om er te wonen.’

En als de Open Dag voorbij is?

‘Zorg voor opvolging van hetgeen je hebt ‘opgehaald’. Houdt contact met belangstellenden om te kijken of een plek op de wachtlijst wellicht interessant is. Nodig ze eens uit voor een gemeenschappelijke activiteit. Informeer bij de gemeente of het nog tot nieuwe inzichten of activiteiten heeft geleid. Wellicht staan er binnen de gemeente nog gebouwen, een leegstaande kerk, een oud schoolgebouw of niet meer in gebruik zijde boerderij, die met een aanpassing in het bestemmingsplan een woonbestemming voor gemeenschappelijk wonen zouden kunnen krijgen. De regeling Rood voor rood (een regeling waarmee je vervallen stallen en gebouwen kunt slopen en tegelijkertijd een bouwkavel voor een nieuwe woning kunt aanvragen – red.) biedt soms kansen. En stuur een berichtje met foto naar de krant om te melden hoe leuk het was. Wellicht aanleiding voor extra publiciteit.’

De belangrijkste tip?

‘Laat vooral zien hoe enthousiast je bent over je woongemeenschap. Er is zoveel moois te melden. Hobbels zijn er natuurlijk ook. Maar die zijn voor later.’

Doe mee en zet gemeenschappelijk wonen 50-plus op de kaart! Meld je woongemeenschap of initiatief hier aan.

Alle informatie over de open dag overzichtelijk bijeen.

Tekst: Yolanda Stil
Beeld: Open Dag Gemeenschappelijk Wonen / Yolanda Stil / Vriendenerf in Olst